Duiktrip Fourbanne mei 2022; deel 01
begin 2022 Een duik in Felicitas:
2022 is opgestart en nog steeds in de ban van Covid. Gelukkig lijkt de golf voorbij en Europa gaat op dit gebied langzaam weer open. Zelf in januari nog een week naar Finland geweest om door de sneeuw te ploeteren dus ruimte in de agenda voor een dag naar Felicitas zit er nu niet in. We zijn wel aan het kijken naar februari en de datum wordt gevonden.
We duiken die dag met Marlon, Jeroen, Ron en ondergetekende. Tijdens de lunch komt Fourbanne ter sprake. Hier is men bezig om het systeem in kaart te brengen. Dit in samenwerking met een team van lokale Franse speleologen. Dit project loopt ook al een hele tijd. Marlon is een van de duikers die aan het project ‘trekken’. Jeroen heeft al vaker deel genomen en tijdens de duiken in onze clubplas komt het onderwerp regelmatig op tafel. Zelf zijn we, Ron en ikzelf, enthousiast over dit project en voelen er wel voor om een keer mee te kunnen om ons steentje, waar mogelijk, bij te dragen. We zijn inmiddels ook geen ‘vreemde’ meer voor Marlon dus zouden er best mogelijkheden kunnen zijn. Echter is de ‘harde kern’ die mee werkt aan dit project zeker een factor om mee te nemen. Uiteindelijk is het een team aangelegenheid en moeten de karakters ook wel een match hebben. Maar het begin is gemaakt en we hebben er het volste vertrouwen in. Niet veel later krijgen we de eerste informatie m.b.t. de plannen voor een trip naar Fourbanne in mei2022. Met ander woorden; de voorbereiding kan beginnen. En zo worden we meegenomen in de voorbereiding.
Fourbanne:
Zoals gezegd loopt het project al langer en is er zeker al het een en ander bekend. Op de survey kaart staat de geschiedenis met betrekking tot de survey opgesomd. Uiteindelijk is de eerste vastlegging van 1989. Het Fourbanne Exploration Team(FEP) heeft in 2016 het eerste daglicht gezien. Voor wat ik begrepen heb is de samenwerking met het Frans speleologe team altijd goed en erg belangrijk geweest. Fourbanne is een klein dorp met nog geen 200 zielen liggend aan rivier Le Doubs. Aan de rand van het dorp ligt, op een privé terrein, de toegang tot de grot. Toestemming van de eigenaar is dan ook nodig om hier te kunnen duiken. Ook met deze aardige man is een nauw en goed contact. Naast de toegang is een slaap plek in de buurt erg handig. En ook hier is het weer erg mooi om te zien hoe de juiste contacten veel mogelijk maken. We mogen een week lang ons kamp op zetten aan de rand van het dorp. Daar is een openbare ruimte in de vorm van een overkapping met tafel en banken. Verder is er een keukenblad met stromend water en een toilet.
De voorbereiding:
De voorbereidingen worden gestart en voor ons, Ron en ikzelf, is er veel nieuw. We hebben de grot alleen maar als survey op een stuk papier gezien. Dit in combinatie met de planning die Marlon heeft voorbereid wordt het er niet duidelijker op. Doch na wat uitleg op woensdag avond krijgen we steeds meer een beeld van wat alles in houdt. Als het allemaal een beetje ingedaald is gaan de raderen draaien en lopen we al snel warm: er moet dus veel gas mee, héél veel gas!!! Zien we niets over het hoofd??? En, inderdaad dat doen we niet. Fourbanne heeft geen duikstation, zoals we dat in bijvoorbeeld de Lot kennen, in de buurt. We zullen dus alles zelf moeten gaan regelen. Dat houdt dus in dat het nodige duikgas vanuit Nederland mee zal moeten…..
We bedenken al snel allerlei opties, eigen compressor, booster, pre-blended buffers, enz….Maar ja, als het zo eenvoudig was had het FEP-team dat al eerder zo aangepakt. Belangrijk is dus om nu in het vroege stadium duikflessen te organiseren bij iedere duiker die je kent. Uiteindelijk resulteert dit, na een sprokkel rondje, in:
- 8 stuks, D12 / EAN32; open circuit(OC) duikers
- 20 stuks, Cft80 / EAN32; OC-duikers en team safety
- 2 stuks, cft40 / 100%; team safety
- 3 stuks, Cft80; ‘bail-out’ rebreather duiker
En dat is voor 3 duikers; 2 OC-duikers en een rebreather duiker. Naast het duikgas moeten we nog een aantal, voor ons, afwijkende equipment organiseren:
- Helm met verlichting. Deze is zeker handig in het droge deel van het systeem.
- Bescherming voor de schoenen van het duikpak. Die vinden we in de vorm van overschoenen.
- Dry-tube voor eten, drinken, hoofdlamp, batterijen, enz. voor het stuk na de ‘bivak’ ruimte.
Omdat nog niet iedereen in het team elkaar persoonlijk kent is het idee geboren om in Vinkenveen een duik te maken om elkaar even te leren kennen. Meteen maken we gebruik van dit moment om na de duik een briefing te doen en elkaar bij te praten. Hier worden dan ook ideeën gedeeld en de duikplannen worden duidelijker.Ook over wat we moeten organiseren voor het verblijf is bij deze doorgenomen. We mogen gebruik maken van een stuk land aan de rand van Fourbanne waar wel vaker campers staan voor een nacht. Daar is ook een eenvoudig onderkomen met een keukenblad met waterpunt. Verder is er een toilet en staat er een tafel met vaste bank. Voor ons meer dan genoeg om te koken, eten en bij elkaar komen. Het onderkomen heeft dus na een ‘eet-functie’ ook een sociale functie waar we bij elkaar komen.
De afwijkende equipment kan geregeld gaan worden. Ik zal zorgen dat we klimhelmen en een dry-tube hebben. Ron neemt de overschoenen voor zijn rekening. Zoals gezegd gebruiken we de dry-tube voor het vervoer eten, drinken, hoofdlamp, batterijen, enz. als we de lange duik gaan maken voorbij de ‘bivak’. We weten dat er vaker een Halcyon accu-canister voor word gebruikt maar die zijn schaars aan het worden. Als je de juiste gereedschappen tot beschikking hebt is zelf vervaardigen uit Delrin staf of holstaf ook nog een mogelijkheid. Deksel, o-ring en latches en de dry-tube is een feit. We zijn dan wel afhankelijk van anderen en de onderdelen zijn aan de prijs….dat moet anders kunnen. Dus op zoek naar PVC en wat rond gezocht naar de mogelijkheden. Ik kom met de oplossing om hoge druk PVC met lijmkap, puntstuk en schroefdeksel te gebruiken. Gewoon lokaal te kopen, dan zie je wat je koopt en het wordt op maat gezaagd. Rest nog om te verlijmen, voorzien van een bevestigingspunt, testen en klaar is Frank……..Niet helemaal in één keer. Ten eerste vernam ik een ‘klotsend’ geluid na de eerste test duik, waarschijnlijk water, en ik kreeg de dry-tube met geen mogelijkheid open….hmmmm. Na wat worstelen en leeg maken van de dry-tube eens naar de afdichting gekeken…..dat moet beter. Een paar pakkingen gesneden en de (fijne)schroefdraad ingespoten met teflon-spray, dicht draaien en maar weer testen. Nu maar meteen in Beers naar 30 meter en een rondje met de scooter gedaan. Verdomd de hele duik ‘hoor’ ik de dry-tube tegen mijn D12 aan kloppen. Een goed teken want dan is hij in ieder geval ‘positief’ en drijft dus. Later blijkt inderdaad ook dat de dry-tube dicht en dus ook droog is. Openen is makkelijk te doen door met een spool een soort van ‘filterhuis sleutel’ te maken. De sea-trial van de dry-tube is dus positief afgesloten.
Ondertussen komen de klimhelmen en de door Ron ingekochte overschoenen ook binnen. Verder staat ons vul hok vol met D12 en Cft80 flessen klaar om gevuld te worden met EAN32, dit neemt een paar avonden in beslag. Dan meteen alles meten en voorzien van een label. Nu nog transport. Ron kan het geregeld krijgen om een mooie aanhanger te lenen om alles mee te kunnen nemen. Laden doen we op zondagmorgen voor de dag dat we vertrekken. Dan kunnen we mooi rustig alles passen en meten, vast zetten en voorzien van een dekzeil.
Maandag 02mei; we kunnen…..
De coördinaten zijn opgevoerd en de tank vol en de accu’s geladen. Nog een laatste check en we kunnen….oeps iemand is zijn kussen vergeten. Dus dat nog even ophalen en het kompas gaat echt richting het zuiden. De rit verloopt soepel en echt druk is het ook niet, voor we het weten glijden we Luxenburg binnen om door te steken naar Frankrijk. Als we er bijna zijn stoppen we nog even bij een winkel voor de laatste zaken: water, worst, biertje, wijntje,…….Rond 16:00hr stoppen we op HQ. We zijn mooi op tijd en hebben de tijd om rustig kwartier te maken.
Ron en ondergetekende kiezen een plekje om de tent op te zetten. We gebruiken het dekzeil van de aanhangwagen als grondzeil voor de tent. Na wat geworstel met tentstokken gaan de eerste haringen de grond in. Dan volgt al snel in orde brengen van het interieur: slaapmat en slaapzak in de tent droppen en klaar. De binnen tent is ruim genoeg om ook onze kleding daar op te bergen. Duikkleding, reserve duikpak, laders enz. gaan in de voortent. Jeroen is deze week onze naaste buurman en is ook direct begonnen met het in orde brengen van zijn verblijf voor deze week. De inrichting van zijn tent is op orde en zijn bed staat.
Niet veel later komt er een auto die stopt, de chauffeur stapt uit loopt op ons af en begint een praatje. Dat is mooi en aardig maar ikzelf komt niet verder dan de gebruikelijke Franse woorden als, trottoir, cognac, eau de cologne, mayonaise enz. Jeroen en Ron kennen meer woorden en staan hem met handen en voeten te woord. De man is lid van de speleologie club ASDC waarmee we samen werken. Niet veel later komen er meer leden. Er worden handen geschud en met handen en voeten wordt er gecommuniceerd en de taal is een mengelmoes van Frans en Engels: we komen er uit. Gezamenlijk wordt de tent opgezet die deze week als HQ gaat dienen. Het is een flink exemplaar maar met de vele handen is het eigenlijk zo gepiept. Het lastigste is nog de haringen in de Franse grond krijgen, een paar eenvoudige 5-duimers was net zo handig geweest waarschijnlijk. Ook hier geldt dat de tent niet compleet is zonder inrichting. De tafels(schragen en planken), verlichting en noodverlichting zijn al snel geïnstalleerd. Wat we nog niet hebben is elektriciteit. Hebben we ook nog niet nodig dus dat kan morgen nog geregeld worden. We drinken gezamenlijk een glas wijn of blik bier en de Fransen gaan naar huis. Dat geeft ons nog even de tijd om naar de grot te lopen om daar de situatie te bekijken. Deze is niet ver van ons HQ en is dus een mooie wandeling voordat we gaan eten. Marlon verwachten we pas rond 22:00hr op locatie. We parten wat over de duiken die gaan komen, herhalen nog eens de plannen, drinken een biertje en horen een auto….Marlon is aangekomen. Eerste prio is zorgen dat hij een slaap plaats heeft dus we zetten samen even zijn tent op. Niet veel later zoeken we ons bed op om goed uitgerust morgen de eerste duik te maken.
Dinsdag 03mei; de ontmoeting met de grot.
Als we wakker worden schijnt het zonnetje en de temperatuur is aangenaam. Vandaag zullen we de grot voor het eerst zien, althans dat geldt voor Ron en mijzelf. Maar eerst even naar het ontbijt. Al snel zijn we allemaal bezig met ons ontbijt en de diverse ‘kook toestellen’ worden aangezwengeld. Tijdens het ontbijt worden meteen de plannen gesmeed voor vandaag.
Als eerste moeten Marlon en Jeroen hun rebreathers nog opbouwen. Dat duurt net wat langer als ons eenvoudige en betrouwbare open circuit(OC). Naast het opbouwen zijn ook de eerste functionele checks van belang om een betrouwbare werking te garanderen. Wij zullen met OC duiken. Per duiker een D12 en twee Cft80. Bedoeling is om te duiken op de eerste Cft80 en deze te droppen op ‘de berg’ net voor de ‘brievenbus’. Dit zou ook overeen moeten komen met de ‘drop pressure’ die we hanteren tijdens het duiken met een stage. We gaan dan over op ‘back-gas’ en duiken dan door de ‘brievenbus’ met een D12 en Cft80. Deze laatste droppen we dan aan de equipment line. Hier komen nog meer stages te hangen voor de ‘push-dive’ later deze week. Als we de stage aan de equipment line hebben hangen gaan we door totdat we op ‘turn pressure’ zijn met onze D12. Het plan is dus gemaakt.
Na het ontbijt volgt inderdaad het opbouwen van de duiksets. We rijden de uitrusting naar de grot. Hier laden we onze spullen uit en rijden de auto terug. Dan heeft er niemand last van en is de weg vrij toegankelijk. De autosleutels worden bij de grot neer gelegd. Ook een EHBO kit, duikstaat, telefoonlijst, telefoon en 100% worden op een vaste locatie neergelegd. Alles ligt bij de grot dus we kunnen. Het duikplan wordt nog eens doorgenomen en we weten wat te doen. Anders dan ‘normaal’ ben ik deze keer niet ‘duiker 1’. De volgorde is, Marlon, Frank, Ron en Jeroen als duiker 4. We stappen het water in en maken ons gereed. Het blijft ‘pielen’ met die helm omdat we dat gewoon niet in ons systeem hebben zitten. De stages worden afgehangen en al snel volgen de ‘in water checks’. We kunnen,……..Marlon vertrekt en wij erachter aan op naar de ingang. De ingang is vrij laag van profiel en ik zie dat de linker zijde wat meer ruimte geeft, mail line in de gaten houden en we zijn binnen. Al redelijk snel wordt het profiel lager. We waren al gewaarschuwd voor het vele sediment dat voor beperkt zicht zal zorgen. En dat wordt waarheid. Het beperkte zicht en het niet kennen van de grot maakt me scherp en alert. Marlon dropt een Cft40 met 100%, dat houdt in dat we bij de rand van ‘the shaft’ zijn aangekomen. Hier is een drop van 8 naar 26 meter diepte, we volgen de main line en komen onderaan in de put. We gaan richting de canyon een leuk maar lastig stukje. Marlon heeft een ‘persoonlijk-gevecht’ met zijn ‘bail-out’. Die is aardig negatief en werkt als een soort van sleep anker. Hij weet de stage dwars op zijn boven been te krijgen en dat scheelt veel. We gaan door en het zicht blijft verminderd. Dan merk ik op dat de main line wel erg veel beweegt, wat is heir aan de hand…..Oh ik zie het, de reel van Marlon heeft innig contact met de main line. Ik knijp Marlon in het onderbeen en hij reageert meteen door stil te gaan liggen, ik maak een einde aan het innige samen zijn gevolgd door een klein duwtje aan Marlon zijn onderbeen. We zijn weer in beweging. Al met al is het zicht in deze krappe doorgang er niet beter op geworden. We bereiken het einde van de canyon en moeten hier rechts af een restrictie door. Het zicht is erg slecht en het is me onduidelijk waar de main line door gaat, ik voel en tast af maar krijg hem stom weg niet gevonden…... Ik kom ook niet door de restrictie. Om niet te lang te blijven op deze diepte besluit ik terug te gaan. Dus achteruit zwemmend probeer ik dit ook bij Ron duidelijk te maken…en dat lukt. Ik geef hem ‘call the dive’ en we zwemmen terug.
Het duurt niet lang of we zijn als team weer compleet op het droge. Een debriefing volgt van de gemaakte duik. Het uiteindelijke doel om een stage aan de ‘equipment line’ te droppen per OC-duiker is niet gehaald. Wel gehaald is de eerste kennismaking met dit toch lastige systeem. De Cft80 die we nog vol hebben blijven bij de grot om morgen in een tweede poging als nog te droppen aan de ‘equipment line’. We kleden ons om in het ‘burgerkloffie’ en halen de auto om de duikspullen naar ons kamp te brengen. De duikpakken worden te drogen neergehangen, lampen aan de laders en de gebruikte duikflessen worden gemerkt. Met zoveel duikflessen is dat wel zo handig voor morgen. Ondertussen is ook Frans aangekomen vanuit Nederland en gaat ook hij eerst zijn slaapplek in orde maken.
Woensdag 04mei; set-up 1.
Na het gebruikelijke wakker worden en ontbijt volgt al snel ‘het duiken’. Uiteindelijk zijn we daar ook voor hier. Een aantal teamleden maken vandaag twee duiken. Ron, Jeroen en ikzelf maken twee duiken. Marlon en Frans maken alleen vanmiddag een duik, zij gaan naar de ‘bivak’. De ochtend wordt door Frans en Marlon gebuikt om rebreathers op te bouwen, ‘dry-tubes’ uit te loden enz. Vooral de grote ‘dry-tube’ waar we een droogpak in meenemen is een rot klusje. Wij maken ons klaar voor duik 1 van deze dag. De duiksets worden opgebouwd en naar de grot gereden. GUE EDGE volgt en de duiksets worden aangetrokken. Naast onze te gebruiken gas nemen we extra flessen mee om te droppen voor de ‘push-dive’. Ook Jeroen, die met zijn ‘JJ’ duikt neemt naast zijn ‘bail-out’ nog extra flessen mee. De volgorde van duikers is Frank, Ron, Jeroen.
Daniel noteert nauwkeurig weer onze tijdstippen van te water gaan en terug komen zoals hij dat heel nauwkeurig de gehele week zal doen. Daniel is onze ‘land meter’ die boven water alle metingen doet met betrekking tot de locaties en richting van de grot. Naast het feit dat hij hier veel van weet deelt hij ook graag zijn kennis. Dat hij goed Engels spreekt helpt hier zeker bij. Na de laatste ‘in water checks’ gaan we onder…..heerlijk. Alleen het ‘borrelen’ van mijn uitgeademde duikgas is hoorbaar. En natuurlijk het ‘kling-klonk’ van de duikflessen tegen het plafond van de lage profiel. Omdat ik nu geen duiker voor me heb is voor mij het zocht zeker beter dan gisteren, dat maakt het voor mij in ieder geval een heel stuk makkelijker…..ik zie mijn Cft40 al liggen. We zijn bij ‘the shaft’, ik daal af en zwaai naar Ron. Dit blijft een heel leuk stuk van de grot, gewoon recht naar beneden. We komen aan bij ons punt om de gas-switch te doen en de eerste Cft80 te droppen op ‘drop-pressure’. We gaan over op onze tweede Cft80. Op naar de ‘brievenbus’ om onze weg naar sump 2 te vervolgen. Ook dit verloopt soepel en al vrij snel komen we bij de ‘equipment line’ waar we de volle Cft80 droppen voor de ‘push-dive’ later deze week. Dit is ook het punt waarop ik een Cft80 van Jeroen overneem om hem te ontlasten. Deze Cft80 heeft het label ‘safety’ gekregen. Deze komt, samen met een aantal ander Cft80, op een ‘bail-out’ punt te hangen. Doel is, zoals het label zegt, safety en dus voor ieder teamlid beschikbaar indien er een gas probleem mocht zijn. We rekenen deze gasvoorraad uiteraard NIET mee in ons gasmanagement. Verder is het de bedoeling dat we de gasvoorraad ook niet nodig zullen hebben. Als de eerste duiker op ‘turn pressure’ zit volgt het teken ‘call the dive’. We keren om en zwemmen naar de ‘brievenbus’. Hier duurt het lang voor Jeroen er door is, eigenlijk te lang. Wij zitten op OC en zijn dus erg afhankelijk van onze gasvoorraad. Als ik op het punt sta om bij de ‘equipment line’ een Cft80 te halen, (beter ‘mee verlegen dan om verlegen’ zullen we maar zeggen) krijgt Jeroen hulp van Ron en we kunnen verder. Op naar de gas switch, deze verloopt soepel, en we kunnen weer door. De tijd vliegt en we zwemmen al snel de Cft40 voorbij op naar de laatste meters en dus ook de uitgang.
Eerst maar eens alles uit doen en het duikpak uit. Deze duik ging lekker. Het scheelt enorm dat het zicht over-all ook beter was. Ook het feit dat we ongeveer weten wat er komen gaat helpt enorm. We doen een korte debriefing en gaan terug naar het kamp om de inwendige van de mens te voerzien van wat eten en drinken. Vanmiddag gaat Jeroen met Frans en Marlon mee naar de ‘bivak’ om daar materiaal naar toe te brengen voor de ‘push-dive’. Dit zijn dan voornamelijk de ‘dry-tube’ met droogpak, 5 liter flesjes enz. Omdat ze allemaal met rebreather duiken is dat met betrekking tot gasvoorraad logistiek wat eenvoudiger. Als ook dit op OC had gemoeten……..dan was dat een aanslag op de totale gasvoorraad.
Ron en ik doen dezelfde duik als vanmorgen. Naast onze eigen te gebruiken duikgas nemen we nog flessen mee voor aan de ‘equipment line’, als safety en 5 liter voor later in de ‘bivak’. Als die laatste maar al vast voorbij de ‘brievenbus’ is dan kunnen we hem ook eenvoudig meenemen tijdens de ‘push-dive’. Omdat de het ‘rebreather-team’ een langere duiktijd heeft gaan zij als eerste naar binnen. Wij volgen op een half uur in de hoop dat het sediment wat is gaan liggen. We hoeven geen overdreven goed zicht, als de main line maar zichtbaar is. Daniel noteert weer de veertrek tijden en wij doen onze helmen aan. De ‘in water checks’ volgen en we verdwijnen onder het water oppervalk richting ingang van de grot. Het zicht is wat slechter dan vanmorgen, maar zeker goed te doen. Eenmaal voorbij de Cft40 gaat ook nu de tijd weer snel. Ik bedenk me dat het toch maar mooi is dat we dit mogen doen en dat we niet op een veldje met 22 man staan om achter een bal aan rennen….maar goed ieder zijn ding. Waarom kom ik nu niet verder…….? Ik zit vast in de main line. Blijkt de tweede trap achter de main line te zitten. Ik heb een Cft80 aan de leash vast gezet in de hoop een smaller profiel te hebben en zodoende dit te kunnen voorkomen. Dat is in ieder geval niet gelukt. We gaan over op ‘back-gas’ en verdwijnen door de ‘brievenbus’. Wederom droppen we een Cft80 aan de ‘equipment line’ en droppen een safety verderop aan de mainline. Het doel is bereikt voor deze duik dus we gaan terug. Als we boven komen is het ook daar nat, regen. We gaan het water uit en trekken ons duikpak uit. Eerst maar eens kijken wat de situatie in het kamp is. En vooral wat de status rondom de tenten is.
Inmiddels komen ook Cees en Dennis aan vanuit Nederland en het team is compleet. We gaan terug naar de grot om daar te assisteren als de duikers boven komen. Daniel zit rustig onder het afdak te wachten en de regen komt nog steeds in het zelfde rappe tempo naar beneden vallen, aan water geen gebrek. Frans en Marlon komen ondertussen boven en Jeroen is over gestapt op ‘bail-out’ en stapt over op zuurstof. Alles is onder controle en iedereen draagt zijn steentje bij. Alles iedereen veilig boven is vertrekken we, na alles netjes te hebben achter gelaten, naar het kamp. De regen is ondertussen gestopt en dat maakt alles gelijk wat aangenamer.
We koken gezamenlijk ons potje en nemen de duiken door die we vandaag gemaakt hebben. Hier komt ook naar voren dat Ron heeft besloten niet meer mee te duiken in het team en zijn materieel aan Jeroen aan te bieden zodat die op ‘OC’ kan duiken. Iedereen heeft begrijpt de uitleg van het waarom, maar uiteindelijk is het gedaan in het belang van het team in combinatie met de voorraad duikgas die we ter beschikking hebben. Houdt voor mij dus in dat mijn ‘duik-carrière-maatje’ niet mee zal duiken met ‘de duik’ waar we beide zo naar uitgekeken hebben: is een vreemd gevoel maar we moeten door.
Voor zover deel 01 van het verslag. Nieuwsgierig naar de rest van het verhaal? Check de web-site.